ΣΤΑΦΥΛΙΑ -ΚΡΑΣΙ
Η Ιστορία της Αμπελοκαλιέργειας στο Δήμο Αγιάς Η καλλιέργεια του αμπελιού έπαιζε τεράστιο ρόλο στην οικονομία της περιοχής Αγιάς και του Κισσάβου από την αρχαιότητα μέχρι το πρώτο μισό του 20ού αιώνα.Οι αρχαιότερες πληροφορίες προέρχονται από τον Ησίοδο (7ος αι.π.Χ.), όπου αναφέρεται ο ποταμός Άμυρος ως πολυβότρυς, που σημαίνει ότι στο λεκανοπέδιο της Αγιάς υπήρχε εκτεταμένη αμπελοκαλλιέργεια.
Αργότερα, στην κλασική περίοδο, το θέμα αυτό είναι καλά τεκμηριωμένο από τα νομίσματα της αρχαίας Μελίβοιας (4ος αι. π.Χ.), στα οποία κυριαρχούσαν οι παραστάσεις σταφυλιών. Αυτό δείχνει τη σημασία της αμπέλου στην καθημερινή ζωή των κατοίκων και την αυξημένη λατρεία του Διονύσου, παρατήρηση που δεν αφορά μόνο στη Μελίβοια αλλά σε όλη την ακτή, καθώς το ίδιο παρατηρείται επίσης και στα νομίσματα όλων των άλλων παραλιακών πόλεων του Κισσάβου, των Ευρεών, του Ριζούντα και των Ευρυμενών. Αρκεί να επισημάνουμε την παρουσία κοινού τύπου στον οπισθότυπο όλων των παραπάνω νομισμάτων, το τσαμπί με σταφύλια. Επιπλέον, ορισμένα από αυτά έχουν στον εμπροσθότυπο κεφαλή Διονύσου (Μελίβοια, Ευρυμεναί). Από τους εικονογραφικούς τύπους των νομισμάτων της Μελίβοιας και της ευρύτερης περιοχής της, γίνεται φανερό ότι η καλλιέργεια της αμπέλου και η παραγωγή κρασιού έπαιξε σπουδαίο ρόλο για την πόλη και είναι πολύ πιθανό ότι το κρασί αποτελούσε το πιο σημαντικό προιόν του εξαγωγικού της εμπορίου, τον τέταρτο αι. π.Χ. τουλάχιστον (όπως αναφέρει και ο αρχαιολόγος Χ.Ιντζεσίλογλου, σε σχετικό άρθρο του, Αρχείο Θεσσαλικών Μελετών Ζ, 1985, 130). Ισχυρή ένδειξη γι αυτή την υπόθεση είναι ένα μοναδικό σφράγισμα στη λαβή ενός αμφορέα με την επιγραφή Μελιβοιέων, που βρέθηκε στις ανασκαφές της Πέλλας (Χαρ.Μακαρόνα, Αρχαιολογικό Δελτίο 1960, 82, πίν.79β) Σε άμεση σχέση με τα παραπάνω βρίσκονται και οι απεικονίσεις της μπροστινής όψης των αρχαίων νομισμάτων με το θεό του κρασιού Διόνυσο είτε τη νύμφη της ευφορίας Μελίβοια, που εμφανίζεται άλλοτε σαν προστάτιδα της αμπέλου (με στεφάνι από σταφύλια) και άλλοτε της γεωργίας με στεφάνι από δημητριακά. Η παρουσία του Διονύσου στα νομίσματα της Μελίβοιας καθώς και η πολύ πιθανή εξαγωγή κρασιού, ισχυροποιούν την υπόθεση ότι, τον 4ο αι.π.Χ,, η θεότητα αυτή ήταν από τις πιο σημαντικές, που λατρευόταν στην πόλη. Επίσης, τιμητικό ψήφισμα υπέρ ενός Θεοκλή Θερσίτου Μελιβοιέα, που βρέθηκε στην Ιασό της Μικράς Ασίας , 3ου αι.π.Χ, δείχνει στενές σχέσεις των δύο πόλεων, ενώ οι λόγοι για τους οποίους εκδόθηκε το ψήφισμα (ο Θεοκλής προσέφερε υπηρεσίες στους κατοίκους της Ιασού που μετέβαιναν στη Μελίβοια), ενισχύουν την άποψη ότι οι σχέσεις αυτές είχαν εμπορικό χαρακτήρα. Ανάλογη σχέση της Μελιβοίας με την Τένεδο φανερώνει αναθηματική επιγραφή που βρέθηκε στο λόφο Σκιαθά. Στο ίδιο μέρος, ανάμεσα στα άλλα ευρήματα, αγάλματα και κεραμικά, βρέθηκε μαρμάρινη ενεπίγραφη βάση αγάλματος, που θεωρείται πιθανό ότι στήριζε άγαλμα αφιερωμένο στο Διόνυσο. Αρα ο θεός αυτός λατρευόταν στη Μελίβοια, μαζί με τον Ερμή, τον Απόλλωνα, τον Ποσειδώνα και την Αθηνά Τελευταία επιβεβαιωτική μαρτυρία για το εμπόριο κρασιού της περιοχής αποτελούν, σύμφωνα με τον ανασκαφέα στο Λόφο Σκιαθά Α.Τζιαφάλια, οι πολλές ενσφράγιστες λαβές οξυπύθμενων αμφορέων βρέθηκαν στις ανασκαφές, και δείχνουν το εμπόριο που υπήρχε με τη Θάσο, την Κνίδο και την Τένεδο. Αργότερα, στην πρωτοβυζαντινή περίοδο, η καλλιέργεια αυτή συνεχίζεται, όπως μαρτυρούν πρόσφατες ανασκαφές στο Κάστρο Βελίκας και την ευρύτερη περιοχή, όπου βρέθηκαν πολλά τμήματα αμφορέων. Οι ποσότητες είναι αρκετά μεγάλες ώστε να μπορεί να υποτεθεί ότι στο κάστρο υπήρχαν αποθηκευτικοί χώροι για την συγκέντρωση της παραγωγής. Δεν μπορεί να αποκλεισθεί επίσης η συνέχιση του εμπορίου κρασιού και αυτή την περίοδο, όπως συνέβαινε σε πολλά λιμάνια του Αιγαίου, από όπου διοχετευόταν κρασί και λάδι στους στρατιώτες των συνόρων. Από την εποχή αυτή προέρχεται και ο παλιότερος ληνός της περιοχής (πατητήρι σταφυλιών), που βρέθηκε πρόσφατα στη δυτική πλευρά του Κισσάβου, στις ανασκαφές Τεμπών. Πρόκειται για κτίριο διαστάσεων 6χ8μ., που φέρει στη νότια πλευρά του κτιστό υπολήνιο και χώρο αποθήκευσης με πίθους. Την βυζαντινή περίοδο στην Ανατολική πλευρά του Κισσάβου εγκαθίστανται πολλοί μοναχοί και παίρνει το όνομα Όρος των Κελλίων. Παρόλο που δεν υπάρχουν γραπτές πηγές για την παραγωγή, τα κτιριακά ευρήματα και η παράδοση μαρτυρούν για μεγάλη παραγωγή κρασιού από τους μοναχούς. Έχουν αποκαλυφθεί μέχρι σήμερα τρείς εγκαταστάσεις επεξεργασίας κρασιού (ληνοί). Η μία βρίσκεται στη θέση Καρούτες στον Κούτζιμπο Μελιβοίας, που έλαβε το όνομά της από τις πολλές δεξαμενές κρασιού. Η δεύτερη βρέθηκε στη βυζαντινή μονή στη Μονόπετρα Κουτσουπιάς και η τρίτη και μεγαλύτερη στην Παλιουριά, δίπλα στο ομώνυμο ρέμα, που αποτελούσε τμήμα ευρύτερης ομάδας ληνών. Ο ληνός της Παλιουριάς, ένας από τους μεγαλύτερους του ελληνικού χώρου, έχει διαστάσεις 8χ12μ. και ύψος 4μ., ενώ σώζει στο άνω μέρος επίπεδο δώμα με επίστρωση από κουρασάνι, όπου γινόταν το πάτημα των σταφυλιών. Στη βόρεια πλευρά φέρει μικρή κτιστή δεξαμενή, το υπολήνιο, όπου έρρεε ο μούστος με πήλινο σωλήνα, όπως και στις άλλες εγκαταστάσεις. Όλες χρονολογούνται στον 12ο αιώνα. Η σημασία του αμπελιού την εποχή αυτή φαίνεται και από το γεγονός ότι οι παραστάσεις του κυριαρχούν στη γλυπτική του ΄Ορους των Κελλίων, αφού σώζονται πολλά θωράκια και τμήματα επιστυλίων τέμπλου με παρεμφερείς διακοσμήσεις. Την ίδια εποχή, στην ενδοχώρα της Αγιάς η αμπελοκαλλιέργεια συνεχίζεται, όπως αναφέρεται στην πρώτη οθωμανική απογραφή του 1454 αλλά και αργότερα, στην απογραφή της κτηματικής περιουσίας των μοναστηριών του 1569/70, με ιδιαίτερη αναφορά στη μονή Παντελεήμονα Η πλούσια παραγωγή κρασιού της περιοχής συνεχίσθηκε και στη νεότερη περίοδο, από την οποία υπάρχουν και οι περισσότερες γραπτές αναφορές. Στα τέλη του 18ου αιώνα η Ραψάνη αγόραζε κρασί από τη Μελίβοια, σύμφωνα με αναφορά σε εκκλησιαστικό κατάστιχο του 1782 (αναφέρεται ως κρασί θαναθιότικο). Τον 19ο αιώνα το κρασί αποτελούσε το κυριότερο εισόδημα του τόπου, με δεύτερο το μετάξι, σύμφωνα με τις αναφορές αρκετών συγγραφέων. Οι αναφορές δεν περιορίζονται στην ποσότητα, που ήταν αρκετή για να ζούν οι περισσότεροι από τους 2000 κατοίκους του χωριού την περίοδο αυτή αλλά επιμένουν και στην ποιότητα του κρασιού. Σύμφωνα με το βιβλίο του Ι.Λεονάρδου (1836), το κρασί της Μελιβοίας χαρακτηρίζεται ως «εξαίρετον πώμα». Την ίδια περίοδο σημειώνεται παραγωγή κρασιού σε όλα τα χωριά της περιοχής από το Ομόλιο μέχρι το Κεραμίδι, σύμφωνα με τον Γ.Κορδάτο. Στην ίδια την Αγιά αναφέρονται «κρασιά πολλά και καλά» από όλους τους περιηγητές του 19ου αιώνα, ενώ τριγυριζόταν ακόμη από αμπελώνες στις αρχές του 20ού αιώνα, τόσο στα βόρεια, όπου βρίσκονταν τα αμπέλια της Νιβόλιανης, όσο και νοτιοδυτικά, στη θέση Αγία Άννα, όπως περιγράφει ο λόγιος Θεόδωρος Χατζημιχάλης σε χειρόγραφό του που βρίσκεται στα Γενικά Αρχεία του Κράτους στην Αγιά. Αρκετά αμπέλια φαίνεται ότι είχε επίσης το Πολυδένδρι και η Σωτηρίτσα Η παραγωγή σταματά τη δεκαετία του 1950, μετά από προσβολή των αμπελιών από φυλοξήρα και οι κάτοικοι στρέφονται σε άλλες καλλιέργειες. |
Οινοποιήσιμες Ποικιλίες Αμπέλου
Γενικά περί ποικιλιών αμπέλου Ορισμοί, νομοθεσία, συνιστώμενες & επιτρεπόμενες ποικιλίες αμπέλου Ελληνικές λευκές & ροδόχρωμες ποικιλίες αμπέλου Οι πλέον διαδεδομένες & κάποιες ανερχόμενες ποικιλίες αμπέλου αλλά & μερικές ιδιότυπες περιπτώσεις Ελληνικές ερυθρές ποικιλίες αμπέλου Οι λίγες πολύ διαδεδομένες και κάποιες ανερχόμενες Ξενικές λευκές & ροδόχρωμες ποικιλίες αμπέλου Όχι πολλές αλλά πολύ διαδεδομένες Ξενικές ερυθρές ποικιλίες αμπέλου Με πολύ μεγαλύτερη βαρύτητα από τις λευκές Οινικές εξερευνήσεις
|
ΟΙ ΔΡΟΜΟΙ ΤΟΥ ΚΡΑΣΙΟΥ
Το σταφύλι είναι ο καρπός του αμπελιού. Το αμπέλι αλλιώς ονομάζεται και κλήμα (Vitis Vinifera), είναι αναρριχητικό φυτό και προιόντα του ο μούστος, το κρασί, το ξύδι και οι σταφίδες, ενώ μπορεί να γίνει και γλυκό του κουταλιού. Είναι γνωστό ως καρπός από την αρχαιότητα και αναφέρεται για πρώτη φορά στη Βίβλο. Υπάρχουν διάφορες ποικιλίες στην Ελλάδα, όπως η σουλτανίνα Κορινθίας. Γενικότερα διαχωρίζονται με βάση το χρώμα του, λευκό, κόκκινο και μαύρο. Το σταφύλι ιατρικά καταπολεμά την κατακράτηση των υγρών. Είναι πλούσιο σε κάλιο και βιταμίνες, έχει και αντιοξειδωτική αλλά και αντικαρκινική δράση, λόγω της ρεσβερατρόλης, που βρίσκεται στη φλούδα του.
Μυθολογία-Προϊστορία-Ιστορία
Συμφωνά με την ελληνική μυθολογία, ο Στάφυλος ήταν γιος του Διονύσου και της Αριάδνης. Σε άλλο μύθο ο Στάφυλος ήταν βοσκός του βασιλεία της Αιτωλίας Οινέα. Καθώς έβοσκε τις κατσίκες του, παρατήρησε ότι μια από αυτές τρώγοντας συνέχεια ένα συγκεκριμένο καρπό πάχαινε περισσότερο από τις άλλες. Μάζεψε τότε αρκετούς και τους πρόσφερε στον βασιλιά του. Εκείνος παρασκεύασε ένα χυμό τον οποίο ονόμασε "οίνο", στον δε καρπό έδωσε το όνομα του βοσκού του (σταφύλι).
Το αμπέλι και η οικογένεια του ήταν γνωστά από την παλαιολιθική εποχή. Σε ανασκαφές που έγιναν βρέθηκαν απολιθώματα οινοφόρου αμπέλου που χρονολογούνται από την ηώκαινη εποχή. Επειδή το αμπέλι δεν αντέχει το ψύχος, κατά την εποχή των παγετώνων εγκλιματίστηκε στις παραμεσόγειες περιοχές και στις περιοχές της Κασπίας θάλασσας.
Τα αμπέλια ξεκίνησαν να καλλιεργούνται από την εποχή του χαλκού, καθώς κουκούτσια από σταφύλια βρέθηκαν σε κατοικίες της εποχής αυτής. Επίσης σε επιγραφές γίνονται αναφορές στην άμπελο, ενώ παραστάσεις σε τοίχους απεικονίζουν ανθρώπους να καλλιεργούν αμπέλια και να μαζεύουν σταφύλια. Οι εικόνες και οι γραφές αυτές χρονολογούνται στα 2.500 χρόνια π.Χ.
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με κάποιους ερευνητές, η πρώτη καλλιέργεια αμπελιού έγινε στην Κρήτη, ενώ για κάποιους άλλους στη Θράκη και χρονολογούνται γύρω στο 1.000 π.Χ. Ο Όμηρος αναφέρεται στο αμπέλι και το κρασί με τις ονομασίες οίνη, Οινόη, οινιάδα και άλλα. Στη συνέχεια οι Έλληνες και οι Φοίνικες μετέφεραν αμπέλια στην Ιταλική χερσόνησο και η Σικελία έγινε κέντρο παραγωγής σταφυλιών.
Γύρω στο 600 π.Χ. Φοίνικες διέδωσαν την καλλιέργεια του αμπελιού στη Γαλλία και την περίοδο της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας το αμπέλι φτάνει στη Βρετανία. Το 13ο αιώνα μ.Χ. οι Άραβες προωθούν την καλλιέργεια του αμπελιού στην Ισπανία και την Πορτογαλία και μέχρι το 17ο αιώνα το αμπέλι ήταν γνωστό σε όλη σχεδόν την Ευρώπη. Στην συνέχεια μεταφέρθηκαν Ευρωπαϊκά αμπέλια στην Αμερική αλλά καταστράφηκαν μετά από μεγάλη επιδημία φυλλοξήρας, ενός εντόμου του εδάφους που προσβάλλει τις ρίζες του φυτού με αποτέλεσμα αυτό να ξεραίνεται. Συνέπεια αυτού ήταν να καλλιεργηθούν άγριες ποικιλίες ντόπιων αμπελιών ανθεκτικών στο έντομο, οι οποίες στις αρχές του 18ου αιώνα έφτασαν να καλλιεργούνται στην Αγγλία και στη Γαλλία. Όμως τα αμπέλια αυτά προσβλήθηκαν από διάφορες άλλες ασθένειες που κατέστρεψαν το 70% των καλλιεργειών. Η λύση δόθηκε με τον εμβολιασμό άγριων αμερικάνικων αμπελιών και τη δημιουργία ανθεκτικών υβριδί
Το αμπέλι και η οικογένεια του ήταν γνωστά από την παλαιολιθική εποχή. Σε ανασκαφές που έγιναν βρέθηκαν απολιθώματα οινοφόρου αμπέλου που χρονολογούνται από την ηώκαινη εποχή. Επειδή το αμπέλι δεν αντέχει το ψύχος, κατά την εποχή των παγετώνων εγκλιματίστηκε στις παραμεσόγειες περιοχές και στις περιοχές της Κασπίας θάλασσας.
Τα αμπέλια ξεκίνησαν να καλλιεργούνται από την εποχή του χαλκού, καθώς κουκούτσια από σταφύλια βρέθηκαν σε κατοικίες της εποχής αυτής. Επίσης σε επιγραφές γίνονται αναφορές στην άμπελο, ενώ παραστάσεις σε τοίχους απεικονίζουν ανθρώπους να καλλιεργούν αμπέλια και να μαζεύουν σταφύλια. Οι εικόνες και οι γραφές αυτές χρονολογούνται στα 2.500 χρόνια π.Χ.
Στην Ελλάδα, σύμφωνα με κάποιους ερευνητές, η πρώτη καλλιέργεια αμπελιού έγινε στην Κρήτη, ενώ για κάποιους άλλους στη Θράκη και χρονολογούνται γύρω στο 1.000 π.Χ. Ο Όμηρος αναφέρεται στο αμπέλι και το κρασί με τις ονομασίες οίνη, Οινόη, οινιάδα και άλλα. Στη συνέχεια οι Έλληνες και οι Φοίνικες μετέφεραν αμπέλια στην Ιταλική χερσόνησο και η Σικελία έγινε κέντρο παραγωγής σταφυλιών.
Γύρω στο 600 π.Χ. Φοίνικες διέδωσαν την καλλιέργεια του αμπελιού στη Γαλλία και την περίοδο της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας το αμπέλι φτάνει στη Βρετανία. Το 13ο αιώνα μ.Χ. οι Άραβες προωθούν την καλλιέργεια του αμπελιού στην Ισπανία και την Πορτογαλία και μέχρι το 17ο αιώνα το αμπέλι ήταν γνωστό σε όλη σχεδόν την Ευρώπη. Στην συνέχεια μεταφέρθηκαν Ευρωπαϊκά αμπέλια στην Αμερική αλλά καταστράφηκαν μετά από μεγάλη επιδημία φυλλοξήρας, ενός εντόμου του εδάφους που προσβάλλει τις ρίζες του φυτού με αποτέλεσμα αυτό να ξεραίνεται. Συνέπεια αυτού ήταν να καλλιεργηθούν άγριες ποικιλίες ντόπιων αμπελιών ανθεκτικών στο έντομο, οι οποίες στις αρχές του 18ου αιώνα έφτασαν να καλλιεργούνται στην Αγγλία και στη Γαλλία. Όμως τα αμπέλια αυτά προσβλήθηκαν από διάφορες άλλες ασθένειες που κατέστρεψαν το 70% των καλλιεργειών. Η λύση δόθηκε με τον εμβολιασμό άγριων αμερικάνικων αμπελιών και τη δημιουργία ανθεκτικών υβριδί
Αμπέλι
Το αμπέλι, ή κλήμα είναι αγγειόσπερμο φυτό, ανήκει δε στην τάξη των Ραμνωδών και στην οικογένεια των Αμπελοειδών, με πολλές ποικιλίες που καλλιεργούνται στις εύκρατες περιοχές της γης. Το αμπέλι καλλιεργείται κυρίως για τον καρπό του, το σταφύλι, ενώ και τα φύλλα του χρησιμοποιούνται στη μαγειρική (ντολμάδες). Τα σταφύλια μπορούν να καταναλωθούν ως έχουν ή να χρησιμοποιηθούν είτε για γλυκίσματα (γλυκό του κουταλιού) είτε για την παρασκευή σταφίδων, κρασιού, άλλων οινοπνευματωδών ποτών όπως το τσίπουρο και τελικά οινοπνεύματος (αιθανόλης).
Ποικιλίες
Υπάρχουν πάμπολλες ποικιλίες αμπελιών που βασικά διακρίνονται σε ποικιλίες που είναι κατάλληλες για παραγωγή κρασιού, σε αυτές που προορίζονται για παραγωγή σταφυλιών για επιτραπέζια χρήση, αυτές που είναι κατάλληλες για παραγωγή σταφίδας και τέλος ποικιλίες που προορίζονται για παραγωγή χυμών, κοκτέιλ και κονσερβών.
Στην Ελλάδα οι κυριότερες ποικιλίες είναι:
Στην Ελλάδα οι κυριότερες ποικιλίες είναι:
- Για λευκό κρασί: Ασύρτικο, μοσχάτο Σάμου, Ρομπόλα, Σαββατιανό, Ντομπίνα, κακοτρύγης,Μαλαγουζιά, Μονεμβασιά
- Για κόκκινο κρασί: Ροδίτης, Φιλέρι, μαύρο Νεμέας, Καμπερνέ, μαύρο Νάουσας, Λιάτικο, Μαυρορωμαίκο, Μαυροδάφνη, Μανδηλαριά, Βερτζαμί, κόκκινο Λήμνου, Κοτσιφάλι.
- Για επιτραπέζια σταφύλια: Αβγουλάτο, Ροζακί, Μοσχάτο Αμβούργου, Αετονύχι, επιτραπέζια σταφίδα, Καρντινάλ, Φράουλα.
- Για σταφίδες: Σουλτανίνα, Κορινθιακή σταφίδα.
Κλάδεμα
Το κλάδεμα των αμπελιών είναι απαραίτητο και γίνεται συνήθως το χειμώνα. Υπάρχει και το χλωρό κλάδεμα που γίνεται αργότερα και όταν το κλήμα έχει βλαστήσει, αλλά αυτό έρχεται απλά να συμπληρώσει το χειμωνιάτικο. Το χειμωνιάτικο κλάδεμα γίνεται από το Δεκέμβριο μέχρι το Φεβρουάριο, αλλά ο πιο κατάλληλος μήνας είναι ο Ιανουάριος. Κόβονται όλα τα κλαδιά και αφήνονται 3-4 κληματόβεργες που φέρουν μάτια. Ανάλογα με την ποικιλία χρειάζεται να παραμείνουν στην κληματόβεργα 2-4 μάτια και οπωσδήποτε ένα τυφλό μάτι (τσίμπλα). Με τα χλωρά κλαδέματα βελτιώνονται τα χαρακτηριστικά του αμπελιού και επιδιώκονται καλλίτερα καλλιεργητικά αποτελέσματα, η αύξηση της παραγωγής και η βελτίωση της εμφάνισης του κλήματος.
Μορφολογία-Πολλαπλασιασμός
Το αμπέλι είναι πολυετές φυτό και αναπτύσσεται γρήγορα. Ο κορμός του έχει πολλαπλές διακλαδώσεις και αρκετούς βραχίονες και βλαστάρια. Ο φλοιός των ξυλωδών τμημάτων βγαίνει σε λωρίδες και αποχωρίζεται. Οι βλαστοί στην πορεία του χρόνου γίνονται ξυλώδεις βραχίονες που ονομάζονται βέργες, κληματόβεργες ή κληματίδες.
Το κλήμα έχει βλαστούς και κληματίδες διαφόρων ηλικιών. Κάθε βλαστός έχει τη βάση και την κορυφή που αυξάνεται, διάφορους κόμπους, φύλλα αλλά και τα βασικά διακριτικά του αμπελιού που είναι οι έλικες, με τη βοήθεια των οποίων μπορεί να αναρριχάται. Ακόμα τους μεσοκάρδιους βλαστούς και τις ταξιανθίες που εξελίσσονται σε σταφύλια.
Τα φύλλα του αμπελιού είναι μεγάλα, παλαμοειδή και φύονται από το βλαστό με ένα μίσχο. Το σχήμα τους είναι χαρακτηριστικό και παρουσιάζει διαφορές ανάλογα με την ποικιλία και το είδος, όπως διαφορές παρουσιάζει το χρώμα, το χνούδι στην κάτω επιφάνεια και το μέγεθος.
Τα μάτια, μικροί κόμποι δηλαδή από τους οποίους φυτρώνουν οι βλαστοί, βρίσκονται στις μασχάλες των φύλλων και είναι 2 ειδών, αυτά που βγαίνουν μαζί με τους βλαστούς και δίνουν μακριά βλαστάρια, και αυτά που βγαίνουν μετά από μία περίοδο αργότερα από τους βλαστούς και δίνουν μικρά βλαστάρια. Επίσης υπάρχει στη βάση του κλίματος μία επιμήκυνση, που λέγεται στεφάνη, πάνω στην οποία υπάρχουν μικρά νεκρά μάτια, που λέγονται φυλλίτες. Πάνω από την στεφάνη υπάρχει ένα άλλο μάτι που λέγεται τυφλό ή τσίμπλα, που σε ορισμένες περιπτώσεις δίνει βλαστάρια.
Ο πολλαπλασιασμός των κλημάτων γίνεται με τις κληματόβεργες και με δύο τρόπους: με μόσχευμα ή με εμβολιασμό. Στην περίπτωση του μοσχεύματος λαμβάνεται κληματόβεργα από κλίμα μέσης ηλικίας. Θα πρέπει οπωσδήποτε η κληματόβεργα να έχει μάτια και στο κάτω και στο πάνω μέρος της. Η θερμοκρασία που είναι ευνοϊκή για τη ριζοβόληση είναι από 23-29 βαθμούς .Στη συνέχεια η κληματόβεργα φυτεύεται σε δοχείο, κατά προτίμηση σιδερένιο, στο οποίο υπάρχει χώμα υγρό και λίγη κοπριά. Όταν η βέργα ριζοβολήσει καλά και βγουν τα πρώτα μικρά φύλλα τότε μεταφυτεύεται στο οργωμένο χωράφι. Η διαδικασία του εμβολιασμού είναι δύσκολη. Διαλέγεται βέργα από μικρό κλίμα. Πρέπει να υπάρχει αρκετή υγρασία στην ατμόσφαιρα. Στη συνέχεια το αμπέλι που θα δεχθεί το μόσχευμα σχίζεται, και τοποθετείται η κληματόβεργα, η οποία δένεται. Το τμήμα της ενώσεως της βέργας και του αμπελιού σκεπάζεται καλά με λάσπη.
Το κλήμα έχει βλαστούς και κληματίδες διαφόρων ηλικιών. Κάθε βλαστός έχει τη βάση και την κορυφή που αυξάνεται, διάφορους κόμπους, φύλλα αλλά και τα βασικά διακριτικά του αμπελιού που είναι οι έλικες, με τη βοήθεια των οποίων μπορεί να αναρριχάται. Ακόμα τους μεσοκάρδιους βλαστούς και τις ταξιανθίες που εξελίσσονται σε σταφύλια.
Τα φύλλα του αμπελιού είναι μεγάλα, παλαμοειδή και φύονται από το βλαστό με ένα μίσχο. Το σχήμα τους είναι χαρακτηριστικό και παρουσιάζει διαφορές ανάλογα με την ποικιλία και το είδος, όπως διαφορές παρουσιάζει το χρώμα, το χνούδι στην κάτω επιφάνεια και το μέγεθος.
Τα μάτια, μικροί κόμποι δηλαδή από τους οποίους φυτρώνουν οι βλαστοί, βρίσκονται στις μασχάλες των φύλλων και είναι 2 ειδών, αυτά που βγαίνουν μαζί με τους βλαστούς και δίνουν μακριά βλαστάρια, και αυτά που βγαίνουν μετά από μία περίοδο αργότερα από τους βλαστούς και δίνουν μικρά βλαστάρια. Επίσης υπάρχει στη βάση του κλίματος μία επιμήκυνση, που λέγεται στεφάνη, πάνω στην οποία υπάρχουν μικρά νεκρά μάτια, που λέγονται φυλλίτες. Πάνω από την στεφάνη υπάρχει ένα άλλο μάτι που λέγεται τυφλό ή τσίμπλα, που σε ορισμένες περιπτώσεις δίνει βλαστάρια.
Ο πολλαπλασιασμός των κλημάτων γίνεται με τις κληματόβεργες και με δύο τρόπους: με μόσχευμα ή με εμβολιασμό. Στην περίπτωση του μοσχεύματος λαμβάνεται κληματόβεργα από κλίμα μέσης ηλικίας. Θα πρέπει οπωσδήποτε η κληματόβεργα να έχει μάτια και στο κάτω και στο πάνω μέρος της. Η θερμοκρασία που είναι ευνοϊκή για τη ριζοβόληση είναι από 23-29 βαθμούς .Στη συνέχεια η κληματόβεργα φυτεύεται σε δοχείο, κατά προτίμηση σιδερένιο, στο οποίο υπάρχει χώμα υγρό και λίγη κοπριά. Όταν η βέργα ριζοβολήσει καλά και βγουν τα πρώτα μικρά φύλλα τότε μεταφυτεύεται στο οργωμένο χωράφι. Η διαδικασία του εμβολιασμού είναι δύσκολη. Διαλέγεται βέργα από μικρό κλίμα. Πρέπει να υπάρχει αρκετή υγρασία στην ατμόσφαιρα. Στη συνέχεια το αμπέλι που θα δεχθεί το μόσχευμα σχίζεται, και τοποθετείται η κληματόβεργα, η οποία δένεται. Το τμήμα της ενώσεως της βέργας και του αμπελιού σκεπάζεται καλά με λάσπη.
Τρύγος
τρύγος είναι η τελευταία φάση της δραστηριότητας της αμπελοκομίας και αφορά το μάζεμα των σταφυλιών. Ο καθορισμός του χρόνου του τρυγητού έχει μεγάλη σημασία για την ποιότητα των σταφυλιών. Σε γενικές γραμμές ο τρύγος γίνεται τους μήνες Αύγουστο-Σεπτέμβριο. Τα σταφύλια που είναι έτοιμα για μάζεμα πρέπει να είναι ώριμα και ο βαθμός ωριμότητας βρίσκεται είτε εμπειρικά με το μάτι, ή με δοκιμή στη γεύση, είτε με χημικές μεθόδους όπως είναι η πυκνομέτρηση (γραδάρισμα), όταν έχουμε να κάνουμε με σταφύλια που προορίζονται για παραγωγή κρασιού.
Παραδοσιακά τα τρυγημένα σταφύλια συγκεντρώνονται σε ειδικά κοφίνια (τρυγοκόφινα) ή σε μεγάλα πλαστικά δοχεία χωρητικότητας 20 κιλών. Για την κοπή των τσαμπιών χρησιμοποιούνται ειδικοί σουγιάδες, ψαλίδια ή λεπίδες. Στην ελληνική ύπαιθρο ο τρύγος, μαζί με το πάτημα των σταφυλιών που τον ακολουθούσε, ήταν μια από τις σημαντικότερες αγροτικές εργασίες και γινόταν αφορμή για γιορτή, συνοδευόμενος από τα ανάλογα έθιμα.
Παραδοσιακά τα τρυγημένα σταφύλια συγκεντρώνονται σε ειδικά κοφίνια (τρυγοκόφινα) ή σε μεγάλα πλαστικά δοχεία χωρητικότητας 20 κιλών. Για την κοπή των τσαμπιών χρησιμοποιούνται ειδικοί σουγιάδες, ψαλίδια ή λεπίδες. Στην ελληνική ύπαιθρο ο τρύγος, μαζί με το πάτημα των σταφυλιών που τον ακολουθούσε, ήταν μια από τις σημαντικότερες αγροτικές εργασίες και γινόταν αφορμή για γιορτή, συνοδευόμενος από τα ανάλογα έθιμα.
κρασί
Το κρασί (επίσης οίνος) είναι ένα αλκοολούχο ποτό προϊόν της ζύμωσης των σταφυλιών ή του χυμού τους (μούστος). Ποτά παρεμφερή του κρασιού παράγονται επίσης από άλλα φρούτα ή άνθη ή σπόρους, αλλά η λέξη κρασί από μόνη της σημαίνει πάντα κρασί από σταφύλια.
Το κρασί είναι ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για διάφορους λόγους. Είναι αφενός ένα δημοφιλές ποτό που συνοδεύει και ενισχύει ένα ευρύ φάσμα ευρωπαϊκών και μεσογειακών γεύσεων, από τις πιο απλές και παραδοσιακές ως τις πιο σύνθετες και αφετέρου αποτελεί σημαντικό γεωργικό προϊόν που αντικατοπτρίζει την ποικιλία του εδάφους και το κλίμα ενός τόπου. Το κρασί χρησιμοποιείται επίσης σε θρησκευτικές τελετές σε πολλούς πολιτισμούς ενώ το εμπόριο κρασιού είναι ιστορικής
Το κρασί είναι ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για διάφορους λόγους. Είναι αφενός ένα δημοφιλές ποτό που συνοδεύει και ενισχύει ένα ευρύ φάσμα ευρωπαϊκών και μεσογειακών γεύσεων, από τις πιο απλές και παραδοσιακές ως τις πιο σύνθετες και αφετέρου αποτελεί σημαντικό γεωργικό προϊόν που αντικατοπτρίζει την ποικιλία του εδάφους και το κλίμα ενός τόπου. Το κρασί χρησιμοποιείται επίσης σε θρησκευτικές τελετές σε πολλούς πολιτισμούς ενώ το εμπόριο κρασιού είναι ιστορικής
Προβλήματα στην υποβολή δηλώσεων συγκομιδής σταφυλιών Ημερομηνία:
29 Νοεμβρίου 2013, 12:36 Κατηγορία:
Αγροτικά Ερώτηση για τα προβλήματα στην ηλεκτρονική υποβολή δηλώσεων συγκομιδής από τους παραγωγούς σταφυλιών κατέθεσαν βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, μεταξύ των οποίων και ο βουλευτής Λάρισας Δημήτρης Γελαλής, προς τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Στην ερώτηση κάνουν λόγο για λάθη στις καρτέλες που παρέλαβαν οι παραγωγοί, διαφορές με το αμπελουργικό μητρώο, λάθη στις καταχωρίσεις κατά τη μεταβίβαση, ή/και μεταβολές που δεν είχαν καταχωρηθεί και τονίζουν ότι: «Οι κάτοχοι αμπελουργικών εκμεταλλεύσεων, των οποίων η σταφυλική παραγωγή τους προορίζεται για οινοποίηση, υποχρεούνται να υποβάλλουν ηλεκτρονικά μέσω των ψηφιακών εφαρμογών του ΥΠΑΑΤ, με δικιά τους ευθύνη για την εγκυρότητα, την πληρότητα και την ορθότητα των όσων δηλώνουν, δηλώσεις συγκομιδής για το σύνολο της εκμετάλλευσής τους. Αρχικά ζητήθηκε από τους αμπελουργούς να παραλάβουν από τις Διευθύνσεις Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής τις καρτέλες αμπελοκαλλιέργειας και να τις προσκομίσουν σε κάθε οινοποιείο που θα πουλούσαν τα σταφύλια τους, διαπιστώθηκε όμως ότι σε πολλές περιπτώσεις υπήρχαν προβλήματα.
Όταν στη συνέχεια ζητήθηκε από τους αμπελουργούς να καταθέσουν τις δηλώσεις συγκομιδής ηλεκτρονικά, μέσα από την ιστοσελίδα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, τα παραπάνω προβλήματα κατέστησαν αδύνατη την ολοκλήρωση της διαδικασίας. Η αδυναμία κατάθεσης των ηλεκτρονικών δηλώσεων συγκομιδής δεν οφείλεται σε λάθη και παραλήψεις των αμπελουργών. Τα προβλήματα του αμπελουργικού μητρώου είναι δεδομένα και γνωστά και όπως φαίνεται δεν λήφθηκαν υπόψη. Η συγκεκριμένη εφαρμογή τέθηκε σε λειτουργία χωρίς να προηγηθεί δοκιμαστική περίοδος, στην οποία θα διαπιστώνονταν τα παραπάνω προβλήματα και χωρίς να ενημερωθούν οι παραγωγοί και οι εμπλεκόμενοι υπάλληλοι των ΔΑΟΚ. Η μη κατάθεση των ηλεκτρονικών δηλώσεων συγκομιδής από τους αμπελουργούς επισείει κυρώσεις. Με βάση τα παραπάνω, ρωτούν τον αρμόδιο Υπουργό: «Γιατί ενεργοποιήθηκε επίσημα η εφαρμογή για την ηλεκτρονική υποβολή της δήλωσης συγκομιδής χωρίς να ληφθούν υπόψη τα προβλήματα που υπάρχουν στο αμπελουργικό μητρώο, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί αναστάτωση τόσο στους παραγωγούς όσο και στις εμπλεκόμενες υπηρεσίες; Σε ποιες ενέργειες προτίθεται να προβεί προκειμένου να αποκατασταθεί η ομαλότητα και να μην επιβληθούν άδικα κυρώσεις στους παραγωγούς;» - See more at: http://www.larissanet.gr/2013/11/29/provlimata-stin-ypovoli-dilwsewn-sygkomidis-stafyliwn/#sthash.Iz5kWWm7.dpuf
Όταν στη συνέχεια ζητήθηκε από τους αμπελουργούς να καταθέσουν τις δηλώσεις συγκομιδής ηλεκτρονικά, μέσα από την ιστοσελίδα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, τα παραπάνω προβλήματα κατέστησαν αδύνατη την ολοκλήρωση της διαδικασίας. Η αδυναμία κατάθεσης των ηλεκτρονικών δηλώσεων συγκομιδής δεν οφείλεται σε λάθη και παραλήψεις των αμπελουργών. Τα προβλήματα του αμπελουργικού μητρώου είναι δεδομένα και γνωστά και όπως φαίνεται δεν λήφθηκαν υπόψη. Η συγκεκριμένη εφαρμογή τέθηκε σε λειτουργία χωρίς να προηγηθεί δοκιμαστική περίοδος, στην οποία θα διαπιστώνονταν τα παραπάνω προβλήματα και χωρίς να ενημερωθούν οι παραγωγοί και οι εμπλεκόμενοι υπάλληλοι των ΔΑΟΚ. Η μη κατάθεση των ηλεκτρονικών δηλώσεων συγκομιδής από τους αμπελουργούς επισείει κυρώσεις. Με βάση τα παραπάνω, ρωτούν τον αρμόδιο Υπουργό: «Γιατί ενεργοποιήθηκε επίσημα η εφαρμογή για την ηλεκτρονική υποβολή της δήλωσης συγκομιδής χωρίς να ληφθούν υπόψη τα προβλήματα που υπάρχουν στο αμπελουργικό μητρώο, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί αναστάτωση τόσο στους παραγωγούς όσο και στις εμπλεκόμενες υπηρεσίες; Σε ποιες ενέργειες προτίθεται να προβεί προκειμένου να αποκατασταθεί η ομαλότητα και να μην επιβληθούν άδικα κυρώσεις στους παραγωγούς;» - See more at: http://www.larissanet.gr/2013/11/29/provlimata-stin-ypovoli-dilwsewn-sygkomidis-stafyliwn/#sthash.Iz5kWWm7.dpuf
Οίνοι ΠΟΠ-ΠΓΕ
Νομοθεσία στους Οίνους ΠΟΠ-ΠΓΕ
Νομοθεσία στους Οίνους ΠΟΠ-ΠΓΕ
- Κανονισμός (ΕΚ)479/08 του Συμβουλίου για την κοινή οργάνωση της αμπελοοινικής αγοράς, την τροποποίηση των καν. (ΕΚ)αριθ.1493/99, (ΕΚ)αριθ.1782/03, (ΕΚ)αρίθ.1290/05, (ΕΚ)αρίθ.3/08 & την κατάργηση των καν.(ΕΟΚ)αρίθ.2392/86 & (ΕΚ)αρίθ.1493/99
- Κανονισμός (ΕΚ)607/09 για τον καθορισμό ορισμένων λεπτομερειών εφαρμογής του καν.479/08 του Συμβουλίου όσον αφορά τις προστατευόμενες ονομασίες προέλευσης & προστατευόμενες γεωγραφικές ενδείξεις , τις παραδοσιακές ενδείξεις , την επισήμανση & παρουσίαση ορισμένων προϊόντων του αμπελοοινικού τομέα
- Εγκύκλιος με αριθμ. 5510/143258/20-11-2013 "Διαδικασία για την χορήγηση, τροποποίηση και ανάκληση προστασίας των ονομασιών προέλευσης ή γεωγραφικών ενδείξεων των αμπελοοινικών προϊόντων".
- Οίνοι ΠΟΠ-Τεχνικοί Φάκελοι
- Οίνων ΠΓΕ-Τεχνικοί Φάκελοι
Δρόμοι του Κρασιού - Οινοτουρισμός στη Λάρισα Δρόμοι του Κρασιού, Οινοτουρισμός στην Ελλάδα -
Θεσσαλία - Λάρισα - Μαγνησία, βόρειες Σποράδες - Καρδίτσα - Τρίκαλα Χάρτης Περιφερειακής Ενότητας (νομού) Λάρισας
Η περιφερειακή ενότητα (νομός) Λάρισας είναι η σημαντικότερη στον οινικό χάρτη της Θεσσαλίας από αμπελουργική και οινική άποψη. Οι οινόφιλοι που θα κάνουν οινοτουρισμό στη Λάρισα θα βρουν αμπέλια και οινοποιεία στις περιοχές Αμπελώνα (όπου & γιορτή κρασιού), Γιάννουλης, Γόννων, Ελασσόνας, Ενιππέα, Κάτω Ολύμπου, Κραννώνος, Μελιβοίας, Ναρθακίου, Νίκαιας, Σαρανταπόρου και Τυρνάβου.
Δείτε σχετικά με το οινοποιείο στη Μελιβοία στο Γεωτρόπιο τεύχος 473.
Ο αμπελώνας της Ραψάνης δίνει τους ερυθρούς οίνους ΠΟΠ (ΟΠΑΠ) Ραψάνη.
Η περιοχή της Ραψάνης περιλαμβάνεται στη Διαδρομή του Κρασιού των Θεών του Ολύμπου, που είναι μια από τις διαδρομές των Δρόμων του Κρασιού της Βόρειας Ελλάδας.
Από τον Αύγουστο 2012 λειτουργεί το Μουσείο Οίνου & Αμπέλου Ραψάνης, σταθμός απαραίτητος σε όσους κάνουν οινοτουρισμό στη Ραψάνη.
Στον αμπελώνα του Τυρνάβου παράγονται οι οίνοι ΠΓΕ Τύρναβος (Τοπικός Οίνος Τυρνάβου) αλλά και το τσίπουρο ΠΓΕ Τσίπουρο Τυρνάβου. Στην ευρύτερη περιοχή του Τυρνάβου καλλιεργείται εντατικά η ερυθρή ποικιλία μοσχάτο Αμβούρου, η οποία από 06-02-2013 (απόφαση 886/15441) μπορεί να λέγεται & μοσχάτο μαύρο Τυρνάβου όταν προέρχεται από τα όρια του Καλλικρατικού δήμου Τυρνάβου.
Νεώτερος (2002) είναι ο ΠΓΕ Κρανιά (Τοπικός Οίνος Κρανιάς), ακόμα νεώτερος (2006) ο ΠΓΕ Κραννών (Τοπικός Οίνος Κραννώνος) και ο πλέον πρόσφατος (2010) ο ΠΓΕ Ελασσόνα.
Ο Πηνειός και τα Θεσσαλικά Τέμπη, η περιοχή της Ραψάνης και των Αμπελακίων
συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο τουριστικό ενδιαφέρον αλλά δεν υπολείπονται και τα χωριά του Κισσάβου (Όσσα).
Η Λάρισα με το φρούριο, το αρχαίο θέατρο και το ταίρι του, το αρχαιολογικό και το ιστορικό της μουσείο, η Περραιβική Τρίπολη, ο αρχαίος Κραννών, οι προ-ϊστορικοί οικισμοί στο Μακρυχώρι και την Παλαιόσκαλα, η βυζαντινή Άζωρος και οι μονές της Ολυμπιώτισσας και των Κανάλων είναι μερικά ακόμα από τα αξιοθέατα
της περιοχής της Λάρισας, που δεν πρέπει να παραλείψετε κάνοντας οινοτουρισμό στη Λάρισα. Δείτε στο Internet
Οινοποιεία - Παραγωγοί Κρασιού - Οινοτουρισμός στη Λάρισα:
Κατάλογος των οινοποιείων της Λάρισας
ΑΟΣ Τυρνάβου - Τύρναβος, & εμφιαλωμένο Τσίπουρο & Ούζο Τυρνάβου (Facebook)
Δες το Αλλιώς με Τσίπουρο Τυρνάβου (Facebook)
Αμπέλου Τέχνη - Τύρναβος, επισκέψιμη η κάβα εμπρός από το οινοποιείο
δείτε & στο Facebook & το Κέντρο Παλαιωμένου & Σπάνιου Οίνου
Αμπελώνες Ζαφειράκη - Τύρναβος, 2ο χλμ ΠΕΟ Τυρνάβου Ελασσόνας (& εδώ)
δείτε & στο Facebook & πάλι στο Facebook
Αμπελώνες Νικόπουλου - Κατωχώρι Ενιππέα Φαρσάλων
κρασιά από σταφύλια βιολογικής γεωργίας (site Υ. Κ.)
δείτε & στο Facebook & πάλι Facebook & εδώ (ebloko)
Κτήμα Μίγα - 3ο χλμ ΠΕΟ Τυρνάβου Κοζάνης, Τύρναβος, επισκέψιμο οινοποιείο
Κτήμα Ξηρομερίτη - Κυπαρίσσια Νίκαιας Κιλελέρ - δείτε & εδώ (ebloko)
Livas Wines, Κρασιά Λίβας - Σκοτούσσα Πολυδάμαντα Φαρσάλων
δείτε & στο Facebook
Οινοποιείο Άγγελος Νούλας - Συκούριο Νέσσωνος Τεμπών (Facebook)
Οινοποιείο Βασδαβάνου - Γιάννουλη Λάρισας - & εμφιαλωμένο τσίπουρο, ούζο
δείτε & στο Facebook & το Τσίπουρο Πειρίθοον (Facebook)
& το Τσίπουρο Το Δεκαράκι 100% μοσχάτο μαύρο Τυρνάβου & στο Facebook
Οινοποιείο Κτήμα Παπρά - Τύρναβος (Facebook)
Οινοποιείο Λιάπη Αριστοτέλη - Ναρθάκι Φαρσάλων
(site Υ.Κ. - δείτε & στο Facebook)
Οινοποίηση Καριπίδη - Βούναινα Κραννώνος Κιλελέρ, επισκέψιμο οινοποιείο
Οινοποιία Ελασσόνας - Ελασσόνα, επισκέψιμο οινοποιείο
δείτε & στο Facebook
Οινοποιία Μηνά Ευαγγελία, Βιολογικά Κρασιά Μηνά - Μηλιά Σαρανταπόρου
Ελασσόνας - δείτε & εδώ (agro-tour.net) & στο Facebook
Βιολογικοί Αμπελώνες Νικολούλης - Χάλκη Πλατυκάμπου Κιλελέρ
Βιολογικός Αμπελώνας Θεοδοσίου - Μαρμαρινή Λακέρειας Αγιάς (Facebook)
Καρακώστας Χρήστος - Μεγάλο Μοναστήρι Αρμενίου Κιλελέρ
χύμα κρασιά & τσίπουρο - δείτε & στο Facebook
Κελάρι Κατερίνας Τσακνάκη - Δολίχη Λιβαδίου Ελασσόνας - χύμα κρασί & τσίπουρο
Κρασί Παπαδημητρίου Χρήστος - Λόφος Ολύμπου Ελασσόνας (ebloko)
Κτήμα Βασιλείου Στράτου - Ρύζι Φαρσάλων - βιολογικός αμπελώνας
κρασί, τσίπουρο - δείτε & στο Facebook
Κτήμα Μάνδαλλο - Αγιά (Facebook)
Κτήματα Αρχοντή - Αμπελώνας Τυρνάβου, βιολογικοί αμπελώνες
Οινοποιία Αλατά - Φαλάννη Γιάννουλης Λαρισαίων (Facebook)
Οινόσπιτο, Οίνος Αγραφιώτη - Αργυροπούλι Τυρνάβου
(Facebook - δείτε & πάλι στο Facebook)
Διαδρομή του Κρασιού των Θεών του Ολύμπου (*)
Οινοποιεία - Παραγωγοί Κρασιού - Οινοτουρισμός στη Ραψάνη:
Κατάλογος των οινοποιείων της Ραψάνης
Κτήμα Κατσαρού - Κρανιά Πυργετού Κάτω Ολύμπου Τεμπών,
επισκέψιμο οινοποιείο (ΣΕΟ) (*)
Κτήμα Λιάπη - Ραψάνη Κάτω Ολύμπου Τεμπών - εκτός από κρασιά & εργαστήριο
γλυκών & ζυμαρικών
Κτήμα Ντούγκου - Ιτέα Γόννων Τεμπών, επισκέψιμο οινοποιείο (*)
δείτε & στο Facebook
Οινοποιία Χρυσοχόου - Σ.Σ. Ραψάνης Κάτω Ολύμπου Τεμπών
Τσάνταλης Ε. - Σ. Σ. Ραψάνης Κάτω Ολύμπου Τεμπών, επισκέψιμο οινοποιείο
κατόπιν ραντεβού (*)
Κτήμα Ζησάκη - Πυργετός Κάτω Ολύμπου Τεμπών, βιολογικοί αμπελώνες
(Facebook - δείτε & πάλι στο Facebook)
Κτήμα Κλαδίσιου - Ραψάνη Κάτω Ολύμπου Τεμπών (Facebook) Ποτοποιίες - Παραγωγοί Τσίπουρου & Ούζου στον Τύρναβο & στη Λάρισα:
Tsipouro.gr - Τύρναβος, πολύ καλό site του ΑΟΣ Τυρνάβου με πολλές πληροφορίες
Αποσταγματοποιία Ποτοποιία Αφοί Αγραφιώτη - 5ο χλμ Λάρισας Τυρνάβου,
Γιάννουλη Λαρισαίων - τσίπουρο Τυρνάβου Αγραφιώτη
Θεσσαλική Ποτοποιία - Τύρναβος, ούζο & οξύποτα
Ποτοποιία Βρυσσά - 10ο χλμ Λάρισας Τυρνάβου - ούζο & τσίπουρο Τυρνάβου
Ποτοποιία Καβαρατζή - Τύρναβος, ούζο Τυρνάβου
Ποτοποιία Καρδάση - Τύρναβος - ούζο & τσίπουρο Τυρνάβου, παλαιωμένο τσίπουρο
δείτε & στο Facebook
Ποτοποιία Κατσαρού - Τύρναβος - ούζο & τσίπουρο Τυρνάβου, διάφορα λικέρ (& εδώ)
Τσίπουρο Παπαφίγκος - Τύρναβος
Τσίπουρο Παππάς - Συκούριο Νέσσωνος Τεμπών (ενίοτε off - δείτε & εδώ)
Τσίπουρο Παπρά - 1ο χλμ Τυρνάβου Λάρισας, τσίπουρο Τυρνάβου
δείτε & στο Facebook
Θεσσαλία - Λάρισα - Μαγνησία, βόρειες Σποράδες - Καρδίτσα - Τρίκαλα Χάρτης Περιφερειακής Ενότητας (νομού) Λάρισας
Η περιφερειακή ενότητα (νομός) Λάρισας είναι η σημαντικότερη στον οινικό χάρτη της Θεσσαλίας από αμπελουργική και οινική άποψη. Οι οινόφιλοι που θα κάνουν οινοτουρισμό στη Λάρισα θα βρουν αμπέλια και οινοποιεία στις περιοχές Αμπελώνα (όπου & γιορτή κρασιού), Γιάννουλης, Γόννων, Ελασσόνας, Ενιππέα, Κάτω Ολύμπου, Κραννώνος, Μελιβοίας, Ναρθακίου, Νίκαιας, Σαρανταπόρου και Τυρνάβου.
Δείτε σχετικά με το οινοποιείο στη Μελιβοία στο Γεωτρόπιο τεύχος 473.
Ο αμπελώνας της Ραψάνης δίνει τους ερυθρούς οίνους ΠΟΠ (ΟΠΑΠ) Ραψάνη.
Η περιοχή της Ραψάνης περιλαμβάνεται στη Διαδρομή του Κρασιού των Θεών του Ολύμπου, που είναι μια από τις διαδρομές των Δρόμων του Κρασιού της Βόρειας Ελλάδας.
Από τον Αύγουστο 2012 λειτουργεί το Μουσείο Οίνου & Αμπέλου Ραψάνης, σταθμός απαραίτητος σε όσους κάνουν οινοτουρισμό στη Ραψάνη.
Στον αμπελώνα του Τυρνάβου παράγονται οι οίνοι ΠΓΕ Τύρναβος (Τοπικός Οίνος Τυρνάβου) αλλά και το τσίπουρο ΠΓΕ Τσίπουρο Τυρνάβου. Στην ευρύτερη περιοχή του Τυρνάβου καλλιεργείται εντατικά η ερυθρή ποικιλία μοσχάτο Αμβούρου, η οποία από 06-02-2013 (απόφαση 886/15441) μπορεί να λέγεται & μοσχάτο μαύρο Τυρνάβου όταν προέρχεται από τα όρια του Καλλικρατικού δήμου Τυρνάβου.
Νεώτερος (2002) είναι ο ΠΓΕ Κρανιά (Τοπικός Οίνος Κρανιάς), ακόμα νεώτερος (2006) ο ΠΓΕ Κραννών (Τοπικός Οίνος Κραννώνος) και ο πλέον πρόσφατος (2010) ο ΠΓΕ Ελασσόνα.
Ο Πηνειός και τα Θεσσαλικά Τέμπη, η περιοχή της Ραψάνης και των Αμπελακίων
συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο τουριστικό ενδιαφέρον αλλά δεν υπολείπονται και τα χωριά του Κισσάβου (Όσσα).
Η Λάρισα με το φρούριο, το αρχαίο θέατρο και το ταίρι του, το αρχαιολογικό και το ιστορικό της μουσείο, η Περραιβική Τρίπολη, ο αρχαίος Κραννών, οι προ-ϊστορικοί οικισμοί στο Μακρυχώρι και την Παλαιόσκαλα, η βυζαντινή Άζωρος και οι μονές της Ολυμπιώτισσας και των Κανάλων είναι μερικά ακόμα από τα αξιοθέατα
της περιοχής της Λάρισας, που δεν πρέπει να παραλείψετε κάνοντας οινοτουρισμό στη Λάρισα. Δείτε στο Internet
Οινοποιεία - Παραγωγοί Κρασιού - Οινοτουρισμός στη Λάρισα:
Κατάλογος των οινοποιείων της Λάρισας
ΑΟΣ Τυρνάβου - Τύρναβος, & εμφιαλωμένο Τσίπουρο & Ούζο Τυρνάβου (Facebook)
Δες το Αλλιώς με Τσίπουρο Τυρνάβου (Facebook)
Αμπέλου Τέχνη - Τύρναβος, επισκέψιμη η κάβα εμπρός από το οινοποιείο
δείτε & στο Facebook & το Κέντρο Παλαιωμένου & Σπάνιου Οίνου
Αμπελώνες Ζαφειράκη - Τύρναβος, 2ο χλμ ΠΕΟ Τυρνάβου Ελασσόνας (& εδώ)
δείτε & στο Facebook & πάλι στο Facebook
Αμπελώνες Νικόπουλου - Κατωχώρι Ενιππέα Φαρσάλων
κρασιά από σταφύλια βιολογικής γεωργίας (site Υ. Κ.)
δείτε & στο Facebook & πάλι Facebook & εδώ (ebloko)
Κτήμα Μίγα - 3ο χλμ ΠΕΟ Τυρνάβου Κοζάνης, Τύρναβος, επισκέψιμο οινοποιείο
Κτήμα Ξηρομερίτη - Κυπαρίσσια Νίκαιας Κιλελέρ - δείτε & εδώ (ebloko)
Livas Wines, Κρασιά Λίβας - Σκοτούσσα Πολυδάμαντα Φαρσάλων
δείτε & στο Facebook
Οινοποιείο Άγγελος Νούλας - Συκούριο Νέσσωνος Τεμπών (Facebook)
Οινοποιείο Βασδαβάνου - Γιάννουλη Λάρισας - & εμφιαλωμένο τσίπουρο, ούζο
δείτε & στο Facebook & το Τσίπουρο Πειρίθοον (Facebook)
& το Τσίπουρο Το Δεκαράκι 100% μοσχάτο μαύρο Τυρνάβου & στο Facebook
Οινοποιείο Κτήμα Παπρά - Τύρναβος (Facebook)
Οινοποιείο Λιάπη Αριστοτέλη - Ναρθάκι Φαρσάλων
(site Υ.Κ. - δείτε & στο Facebook)
Οινοποίηση Καριπίδη - Βούναινα Κραννώνος Κιλελέρ, επισκέψιμο οινοποιείο
Οινοποιία Ελασσόνας - Ελασσόνα, επισκέψιμο οινοποιείο
δείτε & στο Facebook
Οινοποιία Μηνά Ευαγγελία, Βιολογικά Κρασιά Μηνά - Μηλιά Σαρανταπόρου
Ελασσόνας - δείτε & εδώ (agro-tour.net) & στο Facebook
Βιολογικοί Αμπελώνες Νικολούλης - Χάλκη Πλατυκάμπου Κιλελέρ
Βιολογικός Αμπελώνας Θεοδοσίου - Μαρμαρινή Λακέρειας Αγιάς (Facebook)
Καρακώστας Χρήστος - Μεγάλο Μοναστήρι Αρμενίου Κιλελέρ
χύμα κρασιά & τσίπουρο - δείτε & στο Facebook
Κελάρι Κατερίνας Τσακνάκη - Δολίχη Λιβαδίου Ελασσόνας - χύμα κρασί & τσίπουρο
Κρασί Παπαδημητρίου Χρήστος - Λόφος Ολύμπου Ελασσόνας (ebloko)
Κτήμα Βασιλείου Στράτου - Ρύζι Φαρσάλων - βιολογικός αμπελώνας
κρασί, τσίπουρο - δείτε & στο Facebook
Κτήμα Μάνδαλλο - Αγιά (Facebook)
Κτήματα Αρχοντή - Αμπελώνας Τυρνάβου, βιολογικοί αμπελώνες
Οινοποιία Αλατά - Φαλάννη Γιάννουλης Λαρισαίων (Facebook)
Οινόσπιτο, Οίνος Αγραφιώτη - Αργυροπούλι Τυρνάβου
(Facebook - δείτε & πάλι στο Facebook)
Διαδρομή του Κρασιού των Θεών του Ολύμπου (*)
Οινοποιεία - Παραγωγοί Κρασιού - Οινοτουρισμός στη Ραψάνη:
Κατάλογος των οινοποιείων της Ραψάνης
Κτήμα Κατσαρού - Κρανιά Πυργετού Κάτω Ολύμπου Τεμπών,
επισκέψιμο οινοποιείο (ΣΕΟ) (*)
Κτήμα Λιάπη - Ραψάνη Κάτω Ολύμπου Τεμπών - εκτός από κρασιά & εργαστήριο
γλυκών & ζυμαρικών
Κτήμα Ντούγκου - Ιτέα Γόννων Τεμπών, επισκέψιμο οινοποιείο (*)
δείτε & στο Facebook
Οινοποιία Χρυσοχόου - Σ.Σ. Ραψάνης Κάτω Ολύμπου Τεμπών
Τσάνταλης Ε. - Σ. Σ. Ραψάνης Κάτω Ολύμπου Τεμπών, επισκέψιμο οινοποιείο
κατόπιν ραντεβού (*)
Κτήμα Ζησάκη - Πυργετός Κάτω Ολύμπου Τεμπών, βιολογικοί αμπελώνες
(Facebook - δείτε & πάλι στο Facebook)
Κτήμα Κλαδίσιου - Ραψάνη Κάτω Ολύμπου Τεμπών (Facebook) Ποτοποιίες - Παραγωγοί Τσίπουρου & Ούζου στον Τύρναβο & στη Λάρισα:
Tsipouro.gr - Τύρναβος, πολύ καλό site του ΑΟΣ Τυρνάβου με πολλές πληροφορίες
Αποσταγματοποιία Ποτοποιία Αφοί Αγραφιώτη - 5ο χλμ Λάρισας Τυρνάβου,
Γιάννουλη Λαρισαίων - τσίπουρο Τυρνάβου Αγραφιώτη
Θεσσαλική Ποτοποιία - Τύρναβος, ούζο & οξύποτα
Ποτοποιία Βρυσσά - 10ο χλμ Λάρισας Τυρνάβου - ούζο & τσίπουρο Τυρνάβου
Ποτοποιία Καβαρατζή - Τύρναβος, ούζο Τυρνάβου
Ποτοποιία Καρδάση - Τύρναβος - ούζο & τσίπουρο Τυρνάβου, παλαιωμένο τσίπουρο
δείτε & στο Facebook
Ποτοποιία Κατσαρού - Τύρναβος - ούζο & τσίπουρο Τυρνάβου, διάφορα λικέρ (& εδώ)
Τσίπουρο Παπαφίγκος - Τύρναβος
Τσίπουρο Παππάς - Συκούριο Νέσσωνος Τεμπών (ενίοτε off - δείτε & εδώ)
Τσίπουρο Παπρά - 1ο χλμ Τυρνάβου Λάρισας, τσίπουρο Τυρνάβου
δείτε & στο Facebook
